Cây chuối nằm trong top 10 mặt hàng xuất khẩu nông sản chủ lực, với nhiều đơn hàng tăng từ các thị trường lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ. Do đó, nhằm nâng cao chất lượng chuối xuất khẩu, người trồng cần chọn giống cây tuân thủ theo TCVN 13607- 6:2024.
Xuất khẩu rau quả nửa đầu năm 2024 đã mang về doanh thu gần 3,5 tỷ USD với nhiều đơn hàng tăng từ nhiều thị trường lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ. Trong đó, chuối nằm trong top 10 mặt hàng xuất khẩu lớn. Dự báo, năm nay xuất khẩu loại trái cây này sẽ đạt khoảng 300 triệu USD.
Dư địa tăng trưởng chủ yếu đến từ thị trường Trung Quốc. Đây vừa là thế mạnh khi Việt Nam có lợi thế về địa lý. Thế nhưng, điều này cũng đặt ra vấn đề quản lý chất lượng sản phẩm chuối xuất khẩu. Do đó, để nâng cao chất lượng, người trồng chuối cần lựa chọn giống cây tuân thủ theo TCVN 13607- 6:2024 để tạo ra thành phẩm chất lượng tốt nhất.
Theo đó, Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13607- 6:2024 do Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố. Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu đối với việc sản xuất giống của loài chuối (Musa spp.) bằng phương pháp nuôi cấy mô.
Đối với yêu cầu kỹ thuật về cơ sở hạ tầng trồng giống cây chuối quy định : Phải có đầy đủ phòng chuẩn bị môi trường; phòng cấy và phòng nuôi sau cấy. Phòng cấy phải đảm bảo tiệt trùng. Phòng nuôi sau cấy phải đảm bảo ánh sáng từ 2000 lux đến 3000 lux, nhiệt độ từ 25 °C đến 28 °C, độ ẩm từ 70 % đến 80 %.
Thêm vào đó, các thiết bị phục vụ nuôi cấy mô (buồng cấy, nồi hấp, máy đo pH, cân điện tử, giàn nuôi cấy, tủ bảo quản hóa chất chuyên dụng, máy sấy, hóa chất); thiết bị phân lập và nuôi cấy vi sinh vật; thiết bị giám định vi sinh vật gây bệnh bằng kĩ thuật PCR (Polymerase Chain Reaction), ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) phải được kiểm định hoặc hiệu chuẩn theo quy định hiện hành. Bên cạnh đó, cần có vườn ươm có mái che mưa và điều chỉnh được ánh sáng.
Đối với cây cung cấp thực liệu nuôi cấy mô phải đúng giống, không biến dị hình thái (bền vững về mặt di truyền trong quá trình vi nhân giống) và có các đặc tính nông học tốt và không nhiễm nấm Fusarium oxysporum f. sp. cubense gây bệnh héo rũ Panama, vi rút Banana Bunchy top virus (BBTV) gây bệnh chùn ngọn/đọt, vi rút Cucumber Mosaic virus (CMV) gây bệnh bệnh khảm lá, nấm Pseudocercospora fijiensis gây bệnh đốm đen Sigatoka (Black Sigatoka), vi khuẩn Pseudomonas solanacearum gây bệnh thối thân.
Trường hợp sản xuất cây giống trong bầu, túi bầu hoặc dụng cụ khác phải có kích thước đủ lớn để bộ rễ cây giống không phát triển chạm đến thành và đáy của túi hoặc dụng cụ ươm giống và phải có lỗ thủng ở đáy và/hoặc xung quanh để thoát nước.
Về yêu cầu kĩ thuật nhân giống chuối bằng phương pháp nuôi cấy mô được thực hiện theo hai giai đoạn: giai đoạn nhân trong ống nghiệm (invitro) và giai đoạn nuôi cây trong vườn ươm như sau:
Giai đoạn nhân giống trong ống nghiệm
Bước 1: Tái sinh mô tế bào (Plant cell culture initiation). Tế bào được tách từ đinh sinh trường của hoa hoặc chồi củ được đặt trong môi trường tái sinh phù hợp, phổ biến nhất là BAP (Benzyl Amino Purine). Trường hợp sử dụng BAP, nồng độ phù hợp từ 1,5 ppm đến 2 ppm để tạo tối đa 5 chồi tái sinh.
Bước 2: Nhân nhanh chồi tái sinh từ mô tế bào (Multiplication of adventious buds). Sử dụng chồi đã được tái sinh tại bước 1 để nhân tiếp trong môi trường phù hợp, phổ biến nhất là môi trường MS (Murashige and Skoog medium) có bổ sung chất điều tiết sinh trưởng phù hợp. Mỗi chồi tái sinh từ bước 1 không được cấy truyền quá 7 lần.
Bước 3: Tạo cây giống nuôi cấy mô hoàn chỉnh trong ống nghiệm (Invitro plant regeneration). Đưa các chồi tái sinh tại bước 2 vào môi trường phù hợp, phổ biến nhất là môi trường MS có bổ sung than hoạt tính hoặc IAA (β-lndol Acetic Acid) hoặc NAA (α-Naphthalene Acetic Acid).
Giai đoạn nuôi cây trong vườn ươm
Cây cần được trồng trong trong nhà có mái che mưa và điều chỉnh được ánh sáng phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng.
Các cây biến dị về hình thái phải loại bỏ ngay trong tất cả các giai đoạn nhân giáng (từ khi nhân chồi tái sinh đến đưa cây ra nuôi trong vườn ươm)./.
Để biết thêm thông tin về các tiêu chuẩn, Quý doanh nghiệp có thể liên hệ trực tiếp với Trung tâm Thông tin – Truyền thông theo số điện thoại: (024)37564268 hoặc (024)37562608; Fax: (024)38361556;
Email: ismq@tcvn.gov.vn
