Trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của hàng triệu người nhiều năm. Các trợ lý ảo như Siri và Alexa là những ví dụ điển hình về cách AI có thể hỗ trợ con người theo nhiều cách khác nhau và làm cho mọi thứ trở nên thuận tiện hơn.
Về cốt lõi, AI đề cập đến khả năng của máy móc hoặc hệ thống máy tính để thực hiện các nhiệm vụ thường đòi hỏi trí thông minh của con người. Nó liên quan đến việc lập trình các hệ thống để phân tích dữ liệu, học hỏi từ kinh nghiệm và đưa ra quyết định thông minh – được hướng dẫn bởi thông tin đầu vào của con người. Hình thức AI quen thuộc nhất là trợ lý ảo như Siri hay Alexa, nhưng có rất nhiều phiên bản công nghệ này.
AI có tiềm năng cách mạng hóa các ngành công nghiệp khác nhau bằng cách cho phép máy móc giải quyết vấn đề phức tạp và suy nghĩ bằng trực giác, vượt xa sự tự động hóa đơn thuần. Điều này bao gồm nhiều lĩnh vực và công nghệ con khác nhau, chẳng hạn như học máy và xử lý ngôn ngữ tự nhiên.
Xây dựng AI có trách nhiệm
Với khả năng tổng hợp, phân tích và hành động trên lượng dữ liệu khổng lồ chỉ trong vài giây, AI cực kỳ mạnh mẽ. Giống như bất kỳ công nghệ nào, điều quan trọng là phải triển khai nó một cách có trách nhiệm để tối đa hóa tiềm năng đồng thời giảm thiểu các tác động tiêu cực.
Ví dụ: Nếu đào tạo bằng cách sử dụng dữ liệu không được xem xét kỹ lưỡng, AI có thể tái tạo những thành kiến về chủng tộc, tôn giáo, trình độ giáo dục hoặc các đặc điểm khác của con người. Điều này có thể gây ra thảm họa nếu được nhúng vào trí tuệ nhân tạo được sử dụng trong y tế, tuyển dụng, luật hoặc các ứng dụng lấy con người làm trung tâm khác.
Một trong những mối quan tâm đạo đức quan trọng xung quanh AI là quyền riêng tư. Với các hệ thống AI thu thập lượng dữ liệu khổng lồ từ cơ sở dữ liệu trên toàn thế giới, cần phải đảm bảo rằng thông tin cá nhân được bảo vệ và sử dụng một cách có trách nhiệm. Ví dụ: công nghệ nhận dạng khuôn mặt thường được sử dụng trong hệ thống bảo mật hoặc nền tảng truyền thông xã hội, đặt ra câu hỏi về sự đồng ý và khả năng sử dụng sai mục đích. Đảm bảo sự phát triển có trách nhiệm của AI là rất quan trọng cho sự phát triển an toàn, đáng tin cậy và có đạo đức của nó.
Tiêu chuẩn và AI
Sứ mệnh của ISO là thiết lập các tiêu chuẩn được công nhận trên toàn cầu trong nhiều ngành khác nhau và AI cũng không ngoại lệ. Tiêu chuẩn quốc tế về trí tuệ nhân tạo cung cấp khuôn khổ hướng dẫn việc sử dụng công nghệ AI một cách có trách nhiệm và có đạo đức.
Tiêu chuẩn này bao gồm các lĩnh vực như quyền riêng tư, thành kiến, tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Bằng cách tuân thủ các tiêu chuẩn này, các tổ chức có thể nỗ lực đảm bảo rằng hệ thống AI của họ công bằng, minh bạch và duy trì các nguyên tắc đạo đức.
Một ví dụ về Tiêu chuẩn quốc tế trong lĩnh vực AI là ISO/IEC 23894, tập trung vào việc quản lý rủi ro trong hệ thống AI. Tiêu chuẩn này nhằm mục đích đảm bảo các thuật toán và mô hình AI có thể hiểu được và kiểm tra độ thiên vị, công bằng, từ đó xây dựng niềm tin và sự tin cậy vào các hệ thống AI.
Các tiêu chuẩn ISO cũng đề cập khả năng tương tác và tương thích của các hệ thống AI, đảm bảo rằng công nghệ AI có thể hoạt động liền mạch với nhau và trao đổi dữ liệu hiệu quả. Điều này đặc biệt quan trọng khi AI ngày càng được tích hợp nhiều hơn vào các ngành và ứng dụng khác nhau. Khi sự phát triển và áp dụng AI tiếp tục tăng tốc, việc phát triển tiêu chuẩn khắt khe sẽ là chìa khóa để đảm bảo trí tuệ nhân tạo trở thành công nghệ lâu dài./.
Để biết thêm thông tin về các tiêu chuẩn, Quý doanh nghiệp có thể liên hệ trực tiếp với Trung tâm Thông tin – Truyền thông theo số điện thoại: (024)37564268 hoặc (024)37562608; Fax: (024)38361556;
Email: ismq@tcvn.gov.vn
